As
Mozambique – Ray is overleden. Hij was oud en op. Hij is al gecremeerd; zijn as zit in het kistje op de tafel bij restaurant Biques. Zijn naam is met potlood erop geschreven.
Meer dan vijftien jaar geleden bouwde Ray dit restaurant aan het strand in Beira en zat hier dag-in-dag-uit aan zijn eigen tafel, eerst alleen, later met zijn zoon Ross die weer jarenlang hetzelfde deed als zijn vader; elke avond aan diezelfde tafel, middenin het restaurant. Hun woonkamer.
Nu is Ray dood en is er een herdenkingsdienst. Ik ben uitgenodigd, want ik ben al bijna vijftien jaar klant – als Frank en ik in Beira aankomen, gaan we altijd eerst naar Biques, waar een breed lachende Ross steevast zorgt voor het thuisgevoel.
Voor de bar staan koelboxen vol ijs, bier, cola en tonic. Op een tafel staan flessen wodka, whisky, gin. Er wordt volop gedronken en gelachen.
Dan komt het officiele moment.
Ross praat, leest wat voor. Daarna nemen drie mannen het woord.
Ross loopt naar binnen, pakt het kistje, loopt de pier op, opent het deksel, pakt een beetje as en gooit het de zee in.
Dag Ray.
Iemand fluistert mij toe: ‘He was a very angry man.’
Ik knik. Dat was hij.
Om 1 uur ’s nachts sluit Ross af en brengt mij thuis – ik ben natuurlijk weer de laatste. Voordat ik uitstap, duw ik de foto van Ray en het kistje met zijn resterende as in Ross’ handen – ik heb die dingen in een reflex meegenomen.
Een half uur later wordt Ross uit zijn bed gebeld. Biques staat in brand.
Binnen een uur is het bekeken; het hele restaurant ligt in de as.
De volgende twee dagen regent het. Een van de verbrande bomen naast Biques deert het niet; bovenaan blijft een vlam branden, als een eeuwig vuur.
We weten het allemaal: het is Ray die zijn bar en zijn bier heeft meegenomen en nu, daarboven in de boom, zich nog even zichtbaar maakt.
(2013)
Revolutie. Togo 1991
Voorpagina. Zimbabwe 2012
Speedpillen. NL midden ’80
Treinreis. Zambia 1989
Compensatie. Angola 2011
Janneman in Rio. NL 2005
Het altaar. Mozambique 2012
Het bureau. NL eind 80
Goede daad. NL 2005
Ontredderd. Zuid-Afrika 2003